These are exceptional, frantic times. However, the physical lockdowns we are in should not lead to a mental and creative lockdown. In this spirit, COLLATERAL wants to provide a space for reflection and engagement with this most recent state of exception. In this collective ‘log book,’ authors, academics, artists, art students from diverse disciplines address the Corona crisis, its consequences, conditions, and constrictions. Their daily contributions document life in the time of Covid-19.
St. Corona am Wechsel liegt in Niederösterreich, auf halbem Weg zwischen Wien und Graz: einer jener herabgekommenen Sommerfrische-Orte, dessen große Zeiten etliche Jahrzehnte zurückliegen. Man kann in manchen Jahren noch leidlich Schifahren hier und es gibt als PlanB eine Sommerrodelbahn, trotzdem sind die meisten Hotels offenkundig auch ohne COVID-19 geschlossen. Was indes die wenigsten wissen: die Heilige Corona, eine christliche Märtyrerin der Spätantike mit unklaren Daten, ist die Schutzpatronin der Seuchenkranken.
Vielleicht sind ja SARS2-Wallfahrten die neue Business-Idee und nur eine Frage der Zeit, bis sich Esos aus Wien in die muffigen Betten der heruntergekommenen Fremdenzimmer setzen, selbstredend mit 1-2m Sicherheitsabstand…
Die 'Volksgesundheit' erfordert, Abstand zum Mitmenschen zu halten und eine #Seuchengemeinschaft von möglichst fensterlosen Monaden zu bilden (interessant auch, was für faschistische Begriffe hier immer wieder in Latenz herumgeistern). Dies und die zunehmende #Digitalisierung der Reste unseres Berufslebens (Stichwort #homeoffice) könnte zu einer beispiellosen weiteren EntAnalogisierung, d.h. Entkörperlichung und Entsinnlichung unseres Lebens führen, die - geboren im Ausnahmezustand - so vielleicht nicht mehr reversibel ist, ebenso wie das unfriendly takeover unseres Privatlebens durch den Arbeitgeber. Da stimmt es tröstlich, wenn viele Freund*innen schon am Tag 5 der Quarantäne ankünden, nach deren Ende zu beispiellosen #partyanimals muTieren zu wollen. Oder #StayTheFuckHome wörtlich nehmen.
„...dann sind wir Helden / für einen Tag...“ (Bowie)
"Ich glaubte zu träumen", fangen viele #Corona-Narrative an. Wie schon Aristoteles wusste (sinngemäß): "Ein guter Anfang ist schon die halbe Sache". Das Interessante am Ausbruch dieser neuen Pest mit Triage, Ausgangssperre, medizynischem Mummenschanz (Masken-Angebote auf Favebook!) etc. ist genau jener Moment, wo die vertraute Wirklichkeit ins Surreale kippt – let's call it: 'the slippage'. Dies geschieht #kurz, ein paar Tage maximal, bevor das vorher Unannehmbare, das immer schon heimlich da war, eine neue Normalität wird, an die man sich gewöhnt: 'unheimlich' im Sinne von Freud oder Todorovs 'hésitation'? Ich hab seit meinen Tagen als Möchtegern-Kriegsreporter in Belfast in den 1980s nicht mehr dergleichen erlebt. Apropos: Besonders leid tun können einem die Menschen dort, aber auch die Bosnier*innen, bei denen die allgemeine Angst und Beschränkung wahrscheinlich die alten Traumata wiederbeleben, während unsereiner Klopapier kauft — cur.few.order
How do our ancestors write about the viral?
The Mesopotamians faced the numinous in the things themselves. The numinous is a unique experience of confrontation with power not of this world*. In Mesopotamia, chaos-monsters were immanent, not located before or after the time of the peaceful or systematic world. The Mesopotamians knew that they are not determined but engendered by chaos-monsters or deities. Therefore, they had no idea of transcendence in terms of salvation nor doom. Yet, they had a very positive human response to that unworldly power. It was a reaction to the experience of that supernatural power by means of analogy, namely the invention of metaphor. In this hymn you can feel the movement from dread to fascination with the destructive evil spirit:
they are gloomy, their shadow dark, no light is in their bodies, ever they slink along covertly, walk not upright, from their claws drips bitter gall, their footprints are (full of) evil venom.**
Mesopotamians, living in chronically unstable bodies*** born in the ebb and flow of two rivers Tigris and Euphrates, were the first speeders. They invented the wheel and the technology of cursive writing. That is the idea that hand and instrument scribble in the style of joined characters, in order to increase the speed of writing.
But what about the beginning of the world? Was it also an apocalypse?
Not so long time ago, most Europeans were convinced that the earth was created in six divinely ordered 24-hour time slots. It happened in the spectacular graphics of disaster, the trauma mothered the world, around 4000 BC, a year derived at by tracing biblical genealogies.
Genesis, in tension with its counterpart, Apocalypse, animated a messianically timed event and a figure of thought illustrating the forces of an immemorial nature. Chaos outside the system had been registered as a means for temporal orientation, once as Genesis and once as Apocalypse.
In the beginning, God created the sun, moon, stars, and oceans, then proceeded with the creatures of the air, sea, and land, ultimately followed by the appearance of the most magnificent and most complex creature: man. The first people, Adam, Eve and the animals, harmoniously shared a garden together, until the couple sinned and discovered promiscuousness and brutality, and started to eat meat. The Old Testament's timing of immanence is altogether transcendent, which means that God’s manifestation in material things is purely accidental.
But the Mesopotamians had a completely different type of encounter with the cosmic system...
The archangel Israfil is blowing its horn to announce the end of the world. In the Islamic eschatological tradition, it is believed that the sound of Israfil's horn will be the final event of history.
Being locked down also means being locked up. One can get bored, irritated or excited about this. The movie In the Realm of the Senses reminds us of what it means to get excited. This Japanese ‘scandal’ movie from 1976 shows how two lovers get stuck in each other’s desire. The woman is always hungry for more and she exhausts her lover completely. She needs his love all the time and doesn’t get satisfied, until he dies after a game of strangling sex that ran out of hand. After his death she cuts off his testicles and carries them around in her kimono with a big smile on her face. .
Don’t try this at home!
Don’t come too close is the advice.
Why wasn’t Weinstein – or were his victims – infected by Corona? Covid-19 is the perfect MeToo virus. Don’t come too close.
Looking at things from a distance. In normal times, it relates to being able to see things clearly. In the Covid-19 era, it sounds like a punishment.
Looking at things from a distance makes me think of pointillism. If you stand in front of a pointillist painting, you simply can’t discover what’s on the painting. You need to step back.
So, let’s look at each other for a while as if we are pointillist paintings. Probably, we will discover new things, new details of the persons we’ve been knowing for a long time, or a new perspective on the world in general.
In his book Corpus Jean-Luc Nancy talks about the exposure of surfaces to one another and calls this expeausition – playing on the term ‘exposition’: ‘peau’, in French, means skin. Skin is literally exposed to contact with another skin or surface. Such exposure and such contact is in a way our world, in the same way that a product exchange between two people is. The world, Nancy concludes, stands for an ‘attouchement de toutes choses’, a touching of all with all.
The reason why the model of social distancing is not easy to swallow is that it breaks with our world. It does more than limiting interactions. It limits our being-in-the-world. We are exposed to one another and locking us up inside our houses is a different way of existing in the most basic sense of the word: ek-sistence becomes in-sistence.
Download het pdf-bestand hier.
En wat nu?
Niet veel.
Venez tous à moi
(Kom allemaal naar mij toe)
Alom verbindend web
het internet
aaneenhechting van communicatie
met hechtingsproblemen
Kloof van distantie
bijeenbrenger der collectief gezinden
Verminkt geluid en lumineus beeld
Hoekig in het kwadraat
Zo gisteren bevoorraad
Met een pak van Zalando
Een beige jas
vergezeld door
een uitlandse muntenpartij
41 Zwitserse Frank
Geen klik tussen ik
en het mormel
de jas
want het geld koester ik
het legde een lijdensweg af
genoot en werd zich gewaar
een tocht van
Zwitserland tot herwaarts
het zag deze week de wereld;
en ik mijn tuin.
Ik heb hier weeral geen goesting in… Ik weet ook eigenlijk niet goed wat ik moet zeggen, iedereen weet toch alles al over Corona? Wat is het nut van een logboek bij te houden? Ik ga alleen maar kunnen zagen… maar met zagen geraakt mijn blad wel vol… Zagers geen nood, stoefers geen brood… laat staan wc-papier.
Wat is het nut om naar de winkel te gaan? Je hebt meer kans op besmetting en je vindt toch niet wat je zoekt. Ik was onlangs in de Colruyt met mijn vader en we waren aan het schaterlachen van ongeloof. “Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt,” zei papa, “zelfs met kerstmis ni.” Met een redelijk lege kar stonden we aan de kassa. Als ik corona heb, ga ik echt hoesten op alle pakskes spaghetti. De kassierster vertelde ons grapjes over wat ze ondertussen al had meegemaakt: mensen die zakken frieten plunderden uit de diepvries en achteraf terugkwamen met de melding dat ze geen frietketel hadden… Mensen lijken automatisch dom te worden eens hun overlevingsinstinct inkickt. Zou dat liggen aan onze hypertechnologische samenleving? Ik vraag mij af wat wij zouden doen als we terug in de tijd werden gespawnd. Ik denk echt dat we allemaal binnen de maand zouden sterven aan luxeverlangens of omdat we geen vogel willen eten omdat da deruit ziet as ne vogel… Wacht, die hebben ziektes, toch? Alle dieren hebben ziektes, hoe haalt ge dat eruit? WE GAAN ER ALLEMAAL AAN!
Al goed dat we niet meer vóór de neolithische revolutie leven. Nu hebben we het geluk dat we in ons non-bananenland bananen kunnen eten. Er is trouwens een nieuw soort fruit in de Colruyt, ugli genaamd. Het is een kruising tussen pompelmoes en mandarijn, maar dan lelijk… ECHT EEN AANRADER! En we hebben het geluk dat er nu wc’s en wc-papier bestaan, ma ik kan zeggen: in ne put kakken is ni zo erg, hoor, ge went daar wel aan. Is ne beerput trouwens ni veel ecologischer? Waar gaat eigenlijk alle kak naartoe? Gaat da nu werkelijk allemaal de zee in?
Ik ben er zeker van dat binnen honderd jaar er weer een nieuwe epidemie komt, weliswaar erger dan corona. Sommigen zeggen dat we binnenkort misschien zelfs dood gaan aan gewone ziektes, omdat we immuun worden voor antibiotica, omdat onze varkens ermee worden volgepompt om net in leven te blijven en ietsje dikker te worden voor ze naar het slachthuis worden gebracht. Ik ben geen vegetariër, chicken-nuggets zijn veel te lekker.
Ik geloof nog altijd niet dat ik iets meemaak dat later in de geschiedenisboeken terecht zal komen. Er zullen vast en zeker nog wel meer historische dingen genoteerd worden als “De eerste hond sterft aan corona” al wereldnieuws is. Ik weet ook wel dat dat gewoon wereldnieuws is omdat het tijden van corona zijn… Alles wordt tegenwoordig zo opgeblazen door sociale media.
Alle kerken zijn dicht, behalve de Sint-Rochus-kerk in Deurne. Die is nog open omdat Sint-Rochus de patroonheilige is van de besmettelijke ziekten, ‘de pestheilige’. Maar uw religie, klagers, kan efkes den boom of den hemel in. Onze vader brengt ons nu wel even serieus in beproeving, niet? Amen. Pestheilige.
Aan alle zagers en klagers: het komt goed ALS GULLE ELLE BAKKES HOUDT EN NI PANIKEERT. Moeder Aarde houdt gewoon even grote kuis en zoals we weten is een grote kuis niet een van de plezantste dingen, maar moet dat gewoon gebeuren. Anders wordt het hier maar een smerig boeltje. Dus schiet’er na me oat! KAK OF GENE KAK, DE POT OEP.
Morgen heb ik weer wat nieuw gezeik in de aanbieding of misschien niet, want kzen het zo muug as kaa pap… EN WAST UW POLLE, VETSCHEIR!
Nu hebben we nog mooi weer.
Vanaf het begint te regenen
zal je de mensen eens horen klagen
Ga wandelen met de hond. Parking van winkel staat vol met auto’s, de ingang is gesloten. Moet nu langs de uitgang binnen, kassierster draagt handschoenen. Wandel verder, hond snuffelt wat. Mensen vertrekken met auto. Kan kinderen horen lachen en spelen. Hond doet kakje (en kijkt zeer trots). Gezinnetje passeert op fiets, man fluit op hond. Zij reageert niet. Overal staan veel auto’s. Passeer drie meisjes, zijn druk aan het praten. Man rijdt gras af, andere is bezig met bosmaaier. Twee mensen staan met elkaar te praten. Twee jongens racen voorbij op brommers. Stoppen aan het einde van de straat en draaien zich om. Hond hijgt, maar gaat dapper verder. Passeer een vrouw. Komen aan een zebrapad waar de hond over wil, is echter het verkeerde. Wandel verder. Apotheek is open. Frituur is gesloten. Iemand is 40 geworden, “touter 3 keer”. Vrouw staat buiten aan de pizzeria te bellen. Hond is druk bezig met snuffelen en wil niet oversteken. Kom verder niemand tegen. Hond rolt nog eens in de modder. Ben terug thuis
BREAK LOCKDOWN Ik word zot. Ik kan mijn bureau met schoolwerk niet meer aanzien. Ik kan mijn joggingbroek niet meer aanzien. Ik kan mijn wandelschoenen niet meer aanzien. Ik kan mijn make-uploos gezicht al helemaal niet meer aanzien. Ik kan die verdomde paaseieren niet meer aanzien. “Louise, niet aan uw gezicht komen!!” AAAAH. Ik kan de ontsmettingsalcohol niét meer ruiken. En het VTM Nieuws moet ik echt niet 3 keer per dag horen - sorry, Stef wauters. En die KUTtvogels mogen trouwens stilaan ook zwijgen. En nee, ik heb GEEN zin om mee te doen met fucking livestreamyoga.
Met Onze-Lieve-Vrouw van Fátima wordt Maria aangeduid die tussen mei en oktober 1917 zes keer verschenen zou zijn aan de drie herderskinderen Lucia, Francisco en Jacinta nabij het Portugese stadje Fátima. Dit beeld in het Mariahofke in Lembeek is gemaakt door Camille Colruyt, broer van Franz Colruyt, oprichter van de bekende supermarkt die in deze tijden ook iets weg heeft van een bedevaartsoord.
Ik zal al even zeggen: “k heb hier helemaal geen goesting in”. Ik zal ook ineens zeggen waarom… Op een of andere manier ben ik geweldig goed in lanterfanten; schoolopdrachten duren nu dus extra lang, niet alleen omdat we alles met hand en tand moeten uitleggen met behulp van powerpointpresentaties en dan dagen moeten wachten op feedback, maar ook omdat ik thuis zit en dus vrij tot heel vaak afgeleid ben. Op school ben je nog iet of wat gefocust. Nu is er geen systeem en heb ik ook niet de drang om geconcentreerd te blijven. Het zijn uitzonderlijke tijden en ik merk het iedereen die nu zonder spaghetti zit: “STOPT ME HAMSTEREN, KOPPIGE BELGEN” Mensen gaan massaal wandelen. Of is dat alleen maar in mijn straat zo? Gezinnen gaan fietsen en iedereen ziet er oprecht gelukkig uit. Veel mensen moeten niet gaan werken en kunnen wat tijd spenderen met hun kinderen. Mijnen overbuur heeft trouwens supernice klompen. Ik denk dat het coronavirus een goeie invloed heeft op het humanisme. Amai, da’s eigenlijk ironisch, hé… En tegelijk vechten om wc-papier.
Ik zie veel gebeuren vanuit mijn kamerraam want dat is de ruimte waar ik mijn schoolopdrachten maak. BRAAF IN MIJN ROMMELIG KOT!, zoals nu. Gezellig ben ik wat aan het typen over ‘de lockdown’, terwijl mijn klompenbuur buiten zit te spelen met zijn kinderen… Het meest deprimerende op dit moment is dus eigenlijk school en niet de coronacrisis. Ik zou liever eens een brief willen schrijven aan mijn bomma dan hier achter mijn schermpje te zitten.
Bij nader inzien is dat ‘deprimerende’ wel wat overdreven. Natuurlijk is corona veel erger dan school, maar ik moet zeggen dat het nieuws over corona toch op de tweede plaats komt. Zo komt school op een welverdiende derde plaats van deprimerendheid. Ja, vanaf nu is da een woord, ja. Het nieuws over corona wordt irritant: ondertussen weet ik wel dat ik mijn handen moet wassen, en jaja, je kan het niet genoeg zeggen, dat begrijp ik ook wel. Ik vind het gewoon irritant, en dan vooral als ze uithalen naar de jongeren. Ik ken meer studenten die niet naar buiten kunnen omdat ze te veel schoolwerk hebben dan van die feestvarkens… Hoe zou het eigenlijk gaan met die varkens in het parlement? En als ik de radio of tv niet aanzet, heb ik hier nog altijd een geweldige mama die er maar blijft over doorbomen THUISVERPLEEGSTER ANN VRIJSEN, RANST EN OMGEVING! toch efkes reclame maken… Een zagende mama die zich blauw betaalt aan zalfjes en desinfecterende gels die niet meer op de markt zijn. En dan zit haar andere dochter ook nog eens in Engeland waar de scholen pas volgende week sluiten en waar de examens nog gewoon doorgaan. Die doen na is echt alles omgekeerd, hé. Redenen genoeg dus om zich zorgen te maken… Kort samengevat: ons gezin gaat niet gezellig wandelen of zo…
Van de hak op de tak, zo lijkt alles nu wel… zelfs mijn tekst is rommelig, maar ik had u gewaarschuwd. Ik heb hier helemaal geen goesting in. Dus dit was genoeg voor dag 1. Ik weet echt ni wat ik aan het schrijven ben, maar ik weet wel dat ik corona al beu ben… Voor mijn part mag deze logboekopdracht stoppen, maar dat gebeurt toch niet. Dus tot morgen, hé’
‘Age trouwens ook zo een rommelmie zijt’, check dit nummertje van brihang
Dag één van de lockdown. Ik zit in het huis van twee goede vrienden van mij, omdat we hebben besloten deze pasgeboren hel samen te trotseren. Anders zaten mijn vriend en ik op kot, een ruimte van 14m2. Dat met alleen elkaars gezelschap: we zouden zot worden. Als wij geen bezoek zouden krijgen van het monster, zouden we wel ziek worden van de gekte, die met elke dag van opsluiting enkel maar erger zou worden. Ik heb medelijden met iedereen die nu vastzit op zijn of haar kot. Het enige uitzicht: vier muren.
Nu zit ik op een grote stoel met een deken over me heen. Mijn beste kameraad Odie zit langs me. Ik vraag me af wanneer ik wakker word. Deze nare droom heeft nu wel lang genoeg geduurd. Het idee dat we niet meer zomaar kunnen gaan en staan waar we willen, snijdt haast mijn adem af.
Ik voel mijn warme adem ontsnappen uit mijn keelgat. De warmte van de koffiemok tussen mijn benen kalmeert me weer. Ik kijk in de olijfgroene blik die bij elke streling weer op mij gericht is. Odie heeft geluk, hij merkt niks van dit alles.
De zon komt steeds meer naar binnen en ik vraag me af: waarom net nu? Waarom moest het monster uit zijn kooi breken op het moment dat de zon zich niet meer verlegen verschool achter de wolken. De zon kwam om te vieren dat de lente is begonnen, maar er is niemand gekomen. Iedereen zit bang binnen en de straten zijn verlaten. Aan alles in mijn lichaam voel ik dat er iets raars gaande is. Het wil bewegen in richtingen waarvan ik weet dat het niet mag. Het ritme van de gewoonte is doorbroken en ik weet even niet meer wie ik ben.
Wanneer vind ik mezelf terug?
Waarschijnlijk pas als het monster vertrokken is.
Bewoners van Lembeek (deelgemeente van Halle) hangen de vlag van hun patroonheilige Sint-Veroon uit. In de middeleeuwen behoedde hij hen voor de pest.
De mens is een creatief wezen, dat blijkt zeer zeker tijdens deze zware coronacrisis. Men gaat permanent op zoek naar inventieve oplossingen om te kunnen omgaan met deze bizarre situatie.
Zo ook Zoë. Al jaren volg ik haar op Instagram. Enkele weken geleden belandde ze helaas in het gips na een ongelukkige verzwikking op een zebrapad in Gent. Een barst in het enkelbot was het verdict.
Vandaag was ik toeschouwer van de gipsbevrijding van Zoë, en dat via een livestream op Instagram. Oorspronkelijk zou zij vandaag in de praktijk van de orthopedist geholpen worden, maar door de omstandigheden kon deze afspraak niet doorgaan.
Om twaalf uur deze middag kreeg ik plots een melding dat een livevideo van start ging.
Ik zie hoe Zoë’s vader vol overgave met een stofzuiger en dremel tekeergaat. Vakkundig wordt een incisie gemaakt, die verder wordt opengeknipt met een snoeischaar, die meer dan waarschijnlijk bij de Aveve was gekocht. Samen met 25 anderen kijk ik hoe het gipsverband aan gruzelementen wordt geknipt en gesneden, hoe er wordt getrokken en gewrongen, gewrikt en gescheurd.
Ondertussen is het gips al half kapot. Zoë verplaatst zich naar de zetel om het laatste stuk gips aan de onderkant van haar voet open te laten zagen. Haar cameravrouw loopt mee om de situatie perfect te kunnen capteren. De materialen van de Aveve doen prima hun werk, want binnen de kortste keren vliegen gips en dode huidcellen in het rond. Het kraakt, het scheurt... tot het laatste stuk openbreekt.
Zoë is vrij. En intussen is ook mijn tosti op.
In tijden van lockdown is het niet mogelijk om gewoon naar de bibliotheek te gaan in Herentals. Je zou maar eens in een boek moeten niezen en de besmettelijke ziekte doorgeven aan de volgende lezer. Dit moeten ze gedacht hebben, want eerst ging de bibliotheek volledig dicht, waardoor niemand nog boeken kon uitlenen. Gelukkig kwam daar snel verandering in. De bibliotheek van Herentals bedacht immers een oplossing om de wanhopige student, fervente lezer of oververmoeide ouder uit de nood te helpen. Online kan je een lijst invullen met maximaal vijftien items. Je geeft je gegevens en telefoonnummer op. Nadien belt de bibliothecaresse je op om een afspraak te maken op een vast uur. Maximum vijf klanten per keer kunnen op hetzelfde uur boeken komen afhalen. In mijn geval was ik alleen. Ik stond tijdig voor de deuren van de bibliotheek die rotsvast zaten. Tijdens het wachten passeerde een bejaarde man mij om te vragen of de bib nog open ging, hij moest zijn boeken inleveren. Ik legde hem de situatie uit en vertelde hem dat de boeken ook via de inleverschuif ingediend kunnen worden. Deze schuif is weliswaar zeer handig als de bibliotheek niet open is, maar ze is niet corona-proof, omdat iedereen het handvat vast moet nemen om zijn boeken naar binnen te schuiven. Verder kwam er ook nog een vrouw langs die de één-meter-afstand-regel aan haar laars lapte om mij te vragen of de bibliotheek nog open ging. Een tweede keer vertelde ik wat ik van plan was en hoe zij dus ook aan haar boeken kon geraken. Na een tijdje wachten belde ik tot slot aan in de veronderstelling dat men anders de deur niet zou komen openen. Dit deed ik met de grootste tegenzin want hiervoor moest ik het knopje van de bel aanraken. De bibliothecaresse gaf teken dat ze de deur zou ontgrendelen. De deuren van de burcht gingen eindelijk open. De geur van ontsmettingsmiddel schoot in mijn neus. Vijf meter stappen en daar lagen mijn boeken al klaar op een gepoetste tafel. De bibliothecaresse droeg handschoenen en een mondmasker alsof ik haar vanop die afstand zou kunnen besmetten. Ik kon mijn boeken nemen en naar huis vertrekken. De deuren van het fort sloten zich.